تناسخ چیست؟ بررسی تناسخ از دیدگاه‌ علم

تناسخ یکی از موضوعات بحث برانگیزی است که از مدت‌ها پیش در میان افراد از حوزه‌های گوناگون از اندیشمندان و فلاسفه گرفته تا از دیدگاه ادیان مختلف همواره مورد بررسی قرار گرفته است. به هر حال در یک کلام تناسخ از آن دست موضوعاتی است که در طول ادوار مختلف مورد توجه انسان‌ها بوده است و شما با مراجعه به تاریخ متوجه خواهید شد که حتی قوم و ملت‌هایی بودند که به تناسخ کاملا اعتقاد داشتند و برای آنها پدیده‌ای مسلم بوده است. برای مثال هندوها و بودایی‌ها از جمله اقوامی هستند که به تناسخ اعتقاد راسخ دارند. اگر شما هم کنجکاوید که درباره تناسخ و تاریخچه و دلائلی که برای وجود یا عدم آن آورده شده بدانید، تا انتهای این مقاله را با ما همراه باشید.

تناسخ و سرنوشت بشر پس از مرگ

آیا شما به زندگی پس از مرگ اعتقاد دارید؟افرادی که به زندگی پس از مرگ اعتقاد دارند، در واقع به چیزی فراتر از جسم مادی خودشان که همان روح است، باور دارند. تناسخ در واقع یک مفهوم مرتبط با سرنوشت بشر پس از مرگ او می‌باشد. به نظر شما چه سرنوشت‌هایی برای انسان پس از مرگ او وجود دارد؟ چند فرضیه و امکان وجود دارد. ممکن است پس از مرگ انسان یا به نابودی و فنا ‌برسد یا روح او جدا از جسم فانی‌اش به بقای خود ادامه ‌دهد یا اینکه بنابر اعتقاد به روز قیامت جسم و روح او با هم در رستاخیز دوباره زنده ‌شوند یا روح انسان در جسم‌های دیگری به زندگی خود ادامه دهد. فرضیه آخر همان به اسم تناسخ شناخته می‌شود. این تمام فرضیاتی است که شما می‌توانید با تحقیق به آنها برسید و ما به طور خلاصه آن را بیان کردیم. شما فکر می‌کنید کدام یک از این گفته‌ها برای سرنوشت بشر پس از مرگ او مورد قبول واقع می‌شود؟آیا تناسخ می‌تواند سرنوشت بشر از مرگ باشد؟

تعریف تناسخ

تناسخ، باززایی، وازایش یا زادمرد همگی به یک معنا هستند. تناسخ به عبارتی یعنی زاییده شده دوباره فرد پس از تجربه مرگ می‌باشد. واژه تناسخ از ریشه نسخ گرفته شده است و به معنی کوچ کردن روح از یک جسم به جسم دیگری هست. دقت کنید که جسم دوم می‌تواند جسم انسان، حیوان، گیاه یا هر نوع ماده جامدی باشد. به زبان ساده‌تر انتقال روح از یک بدن به بدنی دیگر همان تناسخ محسوب می‌شود. باززایی در مقابل افرادی که فکر می‌کنند روح انسان همراه با جسم او می‌میرد، افرادی هستند که به تناسخ اعتقاد دارند. این افراد در واقع به وجود روح در جهان پس از مرگ باور دارند.

241360 250 تناسخ چیست؟ بررسی تناسخ از دیدگاه‌ علم

تاریخچه مختصری از تناسخ

بعضی از افراد ریشه اعتقاد به تناسخ را به هفت قرن پیش از میلاد مسیح می‌دانند. اعتقاد به این موضوع از اوپانیشادها شروع شد و محققین این عقیده را از اصلی‌ترین ویژگی هندوها به شمار می‌آورند. اکنون هم با یک بررسی ساده به این نتیجه خواهید رسید که اعتقاد به باززایی در آیین‌های گوناگون هندی‌ها وجود دارد که می‌توان به آیین‌های جاین، هندو، بودا و سیک اشاره کرد. بودا اما از این لیست آیین بوداست که بیشترین تاثیر را در شناخت مفهوم تناسخ در میان دیگران داشته است. البته نباید به اشتباه فکر کنید که عقیده به تناسخ فقط در شرق وجود داشته است. بلکه در غرب نیز این اعتقاد دیده شده است. برای مثال می‌توان یونانیان باستانی که با تناسخ آشنا بودند، اشاره کرد. هر چند ریشه این عقیده یونانیان مشخص نیست اما یونانیان سر منشأ این اعتقاد را از مصر می‌دانستند. افلاطون نیز در چند رساله خودش به این موضوغ اشاره کرده است و به واسطه رواج این اعتقاد از یونان مسلمانان اندیشمندی چون محمد بن زکریای رازی نیز با مفهوم باززایی آشنا شدند و به این ترتیب بحث فرضیه تناسخ وارد جهان اسلام نیز شد. در پایان این قسمت از تاریخچه تناسخ باید اشاره کنم که به طور خلاصه ادیانی که بیشتر تحت تاثیر باززایی هستند و به آن اعتقاد دارند در هند هستند. یک واقعیت جالبی که درباره هندوستان و عقیده مردم آن به تناسخ وجود دارد این است که جامعه از این باور مردم به شدت سواستفاده کرده و مانع شورش‌های آنها می‌شود. با این تفکر که ممکن است آنها در زندگی‌های بعدی خود شرایط بهتری داشته و از فقر فعلی خود نجات پیدا کرده و به طبقه اجتماعی بالاتری خواهند رسید. با این جمع بندی نباید این طور فکر کنید که فقط مردم هندوستان هستند که اعتقاد به باززایی دارند. همانطور که در بالا اشاره کردم بوداییان و یونانیان هم به عنوان افرادی که به این موضوع اعتقاد دارند، نام برده می‌شود. حتی افرادی هستند که به عنوان غلات شیعه شناخته می‌شوند و آنها هم در درستی تناسخ هم عقیده هستند.

تناسخ و میل به جاودانگی

بعد از اینکه با مفهوم تناسخ آشنا شدید شاید این چرخه باززایی به نظر شما بسیار ساده آید. اما آیا واقعیت همینطور است؟ جپرسش‌های گوناگونی پیرامون این مساله وجود دارد. شاید برای شما سوال باشد آیا انسان با این چرخه پی در پی مردن و زنده شدن تناسخ به نوعی جاودانگی می‌رسد؟ اصلا چرا چرخه زیستن مدوام باید وجود داشته باشد؟ در پاسخ به سوال دوم باید بگویم که منطق یا علتی که پشت این چرخه زیستن مدوام وجود دارد وابسته به رفتار و کردار شماست. به بیانی واضح‌تر وابسته به این است که شما گناه‌کار محسوب می‌شوید یا انسان خوبی هستید. اگر شما انسان گناه‌کاری باشید در این چرخه می‌میرید و زنده می‌شوید تا بار دیگر به صورت یک انسان نیکوکار به دنیا آمده و زندگی کرده و سپس می‌میرید و به بهشت یا نیروانا می‌رسید. بنابراین پاسخ سوال اول نیز خیر خواهد بود زیرا چرخه مدوام زیستن و مردن با تبدیل شما از انسانی گناه‌کار به انسانی درست‌کار طی زندگی‌های گوناگون به مرگ ابدی خواهد رسید. توجه داشته باشید که دیدگاهی که اینجا درباره زیستن پی در پی شما هست اینکه زندگی کردن به نوعی رنج بردن به شمار می‌آید نه لذت.

بررسی تناسخ در دیدگاه علم چه می‌باشد؟

شاید تا به اینجا شما کنجکاو باشید که آیا تناسخ از دیدگاه علم قابل بررسی می‌باشد یا خیر؟ حتما تا به این قسمت متوجه شده‌اید که جدا از اینکه شما به این موضوع اعتقاد دارید یا خیر، مفهوم تناسخ به این اشاره می‌کند که پس از مرگ امکان ادامه زندگی در جسم دیگری وجود دارد و پذیرش این مفهوم یعنی پذیرفتن این مساله که روح وجود دارد و از دیدگاه علم ممکن نیست که بتوان بررسی کرد که آیا روح وجود دارد یا خیر. به عبارتی دیگر علم درباره مساله عدم یا وجود روح سکوت کرده و بنابراین بررسی این موضوع با دیدگاه شبه علم انجام‌پذیر است.

آزمایشاتی که به دنبال اثبات عدم یا وجود تناسخ صورت گرفت

یکی از افرادی که در پی بررسی تناسخ دست به آزمایشاتی زد، استاد روانشناسی دکتر استیونسن بود که 40 سال از عمر خود را به مطالعه و تحقیق در این درباره پرداخت. هر چند که نتایج و آزمایشات وی مورد تایید قرار نگرفت و حتی بعضی از افراد اعتقاد داشتند که وی در تحقیق خود دچار اشتباه شده است. شاید کنجکاو شده‌اید که بدانید دکتر استیونسن دقیقا چه آزمایشاتی انجام داده است؟او برای پیدا کردن نشانه‌هایی از باززایی به دور دنیا سفر کرد و بعضی از افراد را به حالت هیپنوتیزم درآورده و مورد بررسی قرار داد.